2024 Yılı Malazgirt Haftası Ne Zaman? Hangi Gün?

Malazgirt Haftası, her sene kutlanmaya başlanan bir etkinliktir. Bugün, Anadolu’yu kendine yurt edinen Türklerin bu topraklara gelmesine ve yerleşmesine sebep olan Malazgirt Savaşı’na atfen yapılan kutlamalardır.

Günümüzde Muş’un Malazgirt ilçesinde, tarihler 26 Ağustos 1071’i gösterdiğinde Rum (Bizans) ordusu ile karşı karşıya gelen Türk ordusu (Büyük Selçuklu) büyük bir zafere imza attı. Daha az sayıda askeri olmasına rağmen, aynı din ve mezhepten olan Kürt ve sonrasında Bizans safından kendi safına geçen soydaşları Peçenek, Uz, Kıpçak Türklerinin desteğiyle Sultan Alparslan komutasındaki Türk ordusu, Bizans ordusunu bozguna uğrattı.

O döneme kadar seyrek olan Türk akınlarının önünde engel kalmamış ve hayvanlarını besleyecek arazi arayışları içerisinde olan göçebe Türkler, bu tarihten sonra Anadolu’ya adeta akın etmişlerdi. Bizans komutanı İmparator IV Roman Diyojen, savaş sonrasında esir düşmüş, serbest bırakılması sonrasında İstanbul’a döndüğünde tahtı kaybettiğine şahit olmuştu. İşte, bugünkü Anadolu Türkleri, kendilerine bu coğrafyayı yurt yapmasına neden olan Malazgirt’i her sene kutlamalarla anmaktadır.

Malazgirt Haftası Ne Zaman?

Malazgirt Haftası, 15 - 21 Nisan tarihleri arasında kutlanıyor. Bu haftada, Malazgirt Savaşı neticesinde Anadolu’ya Türklerin yerleşmesi ve buranın yurt edinilmesi, törenlerle kutlanır. Bu tarihin neden seçildiğine dair kesin bilgiye henüz ulaşılmadı. Ancak, Bizans ordusunun IV. Diyojen komutasında Doğu Anadolu’ya güçlü bir ordu ile geldiğini ve Selçuklu ordusuna bilendiğini Sultan Alparslan duyduğund,a aylardan Nisan’dı. Sultan Alparslan bu ayda, Suriye seferinde olan askerinin yönünü değiştirerek Güneydoğu Anadolu üzerinden geri dönmek zorunda kalmıştı.

Malazgirt Savaşı Öncesi ve Sonrası

1060’lı yıllarda Sultan Alp Arslan, artık mevcut İran ve Maveraünnehir coğrafyasına sığmayan göçebe Türklere, Ermenistan’a ve Anadolu’nun Doğu taraflarına göç etme konusunda izin verdi. Zira artık topraklarındaki yerleşik halkı tehdit eder duruma gelmişlerdi. Birçok Türk de Bizans toprağı olan bazı coğrafyalardaki boş arazilere yerleşti. Bu göçler artınca Bizans, buna kati şekilde son vermek amacıyla büyük bir ordu hazırlığına girişti.

1070’te Selçuklu, bugün Muş'un Malazgirt ilçesi olan Manzikert’i, Erciş (Van, Diyarbakır'ı ve Halep'i aldı. Bizans’ın önde gelenlerinin tahta çıkardığı Romen Diyojen de büyük bir ordu kurarak 13 Mart 1071'de Konstantinopolis'ten yola çıktı. Kaynaklar, Bizans ordusunun sayısının 1 milyon olduğunu nakleder. Sivas üzerinden Doğu’ya geçecek olan Bizans’ın bu durumunu duyan Sultan Alparslan, Nisan 1071’de Suriye’den ayrılarak Doğu Anadolu’ya yaklaşık 200-250 bin kişilik ordusuyla geldi.

Bizans ordusu, ücretli Slav, Got, Frank, Gürcü, Alman, Gürcü Hristiyan; Uz, Peçenek, Kıpçak gibi Türk askerlerinden oluşuyordu. Bu savaşta birçok Ermeni, Türklerin kazanmasını arzuluyordu. Zira Bizans, kendi inancı olan Ortodoksluktan başka Hristiyan inanç grubu istemiyor, bunun için de Ermenilerin de içinde olduğu Hristiyan gruplara asimilasyon politikası izliyordu.

Kendi düzenli ordusuna ek olarak Kürt askerleri takviyeli Selçuklu ordusu, 26 Ağustos 1071’de Bizans ordusunu dağıttı. Bunda, karşıdaki askerlerle aynı dili konuştuklarını gören ve bilen Peçenek, Uz ve Kıpçak Türklerinin saf değiştirerek Bizans’ı ruhsal açıdan çökertmesi de etkili oldu.

Malazgirt’in Sonuçları

Bu savaşın, etkileri bugün dahi ortaya çıkan çok önemli sonuçları oldu. Öncelikle dağınık halde süren Anadolu göçleri, Türkler için artık akınlara dönüştü. Kendilerine ve hayvanlarına arazi arayışı içinde olan Türkler, Anadolu’da boş buldukları yerlere kondu.

Bizans, Güney ve Güneydoğu Anadolu topraklarını 7. asırdan itibaren Müslüman Araplara kaptırmıştı. Doğu ve İç Anadolu topraklarını da bu savaş sonrasında Türklere kaybetmiş oldu. Türkler, bu savaştan çeyrek asır sonra Anadolu’nun Batı uçlarına dahi yerleşmiş olacaktı.
Malazgirt, Türk tarihinde en önemli sayılabilecek birkaç gelişmeden biri olarak değerlendirilir.