2024 Yılı Kara Şehitlerini Anma Günü Ne Zaman? Hangi Gün?

Şehitlik, İslam dininde Allah uğruna mücadele ederek hayatını kaybeden, Allah’ın emri olduğuna inanılan din için hayatını hiçe sayarak kaybeden kişi anlamlarına gelir. Arapça ş-h-d köküne dayanan bu sözcüğün kadın karşılığı ise şehidedir. Milli şairimiz Mehmet Akif Ersoy’un Milli Marşımızda da bahsettiği ‘Şüheda fışkıracak toprağı sıksan şüheda’ dizelerindeki şüheda da aynı kökten gelmekte olup şehitler anlamını verir.

Müslümanlıktan gelen bu kavram, bu dinin asırlarca bayraktarlığını yapan milletimizde de kutsallık ifade eder. Bu açıdan şehitler, Türk milletinde ayrı yere konmaktadır. Hatta birçok askerimiz, şehitlik için en ön saflarda adeta kendilerini siper edercesine çarpışmıştır. Bu çarpışan askerlerin en başında da yine Mehmet Akif Ersoy’un Çanakkale Şehitlerine şiirinde ‘Bedr’in aslanları ancak bu kadar şanlı idi’ diyerek anlattığı, Müslümanların müşriklerle çarpışarak kazandığı ilk mücadele olan Bedir’deki azmine benzettiği Çanakkale’deki askerlerimiz gelir.

İşte, konumuzun ana başlığını oluşturan Kara Şehitlerini Anma Günü’nün başlangıç noktasını ve ortaya çıkmasını sağlayan eylem de Çanakkale’de zirveye ulaşan bu mücadelemizdir.

Kara Şehitlerini Anma Günü Nedir, Ne Zaman Ortaya Çıkmıştır?

Osmanlı İmparatorluğu, 1914 - 1918 yılları arasında 4 yıl devam eden 1. Dünya Savaşı’nda birçok farklı cephede mücadele etti. Kafkasya, Irak, Filistin, Hicaz-Yemen ile birlikte Çanakkale Cephesi, en temel cephelerdir. En büyük mücadele, savaş ve kayıplar bu cephelerde verildi. Bunların dışında yine Osmanlı askerinin bulunduğu ama bizim açımızdan tali sayılabilecek İran, Galiçya ve Balkan gibi cepheler de Osmanlı’nın mücadele ettiği cephelerdendir.

Ancak özellikle Çanakkale cephesi, hem savaşın seyrini büyük ölçüde değiştirmesi hem de verilen mücadele açısından biraz daha ön plana çıktı. Türk askerlerinin İtilaf devletlerini Karadeniz’e geçirmemek amacıyla verdiği cansiperane mücadele sonucunda hem savaş uzadı hem Rusya’ya yardım bu yol üzerinden gidemedi hem de tıkanan Rusya’da 1917’de rejim değişikliği meydana geldi. Çarlık Rusya, iktidarı Ekim Devrimi ile komünizm rejimine bırakmak zorunda kaldı ve Lenin’in başı çektiği oluşum başa geçti.

Bu cephedeki Türk askerinin mücadelesi, daha sonra torunları tarafından en önemli kahramanlık destanlarının ortaya çıkarılmasına neden oldu. Bunun dışında atalarını anmak amacıyla Çanakkale ‘deki çarpışmanın başladığı gün, ‘Kara Şehitlerini Anma Günü’ olarak anılmaya başlandı.

Neden 25 Nisan?

Savaşta İngiliz, Fransız, Avustralya-Yeni Zelanda (ANZAK) birliklerinin denizdeki mücadeleye ek olarak 25 Nisan 1915 tarihinde Çanakkale Cephesine karadan çıkarma yapmaları, bu anma gününün başlangıç noktasını teşkil ediyor.

Bu devletler, 25 Nisan 1915 ve 9 Ocak 1916 tarihleri arasında, yaklaşık sekiz ay süresince karadan saldırmış, askerimiz başta Anafartalar olmak üzere bu saldırıların çoğunu geri püskürmüştür. 9 Ocak 1916 tarihinde ise son düşman birlikleri de geri dönmek zorunda kalmıştır. İşte kara savaşlarımızın başladığı 25 Nisan günü “Kara Şehitlerini Anma Günü” olarak anılmaya başlanmıştır.

Şehitlik ve Gazilik İle İlgili Diğer Önemli Günler

Tarihi kahramanlıkla dolu olan Türk askeri, birçok önemli mücadeleye imza atmıştır. Malazgirt, İstanbul’un fethi, 1.Dünya Savaşı sırasında özellikle Çanakkale cephesi mücadeleleri ve Milli Mücadele bunlardan sadece birkaçıdır. İtilafların karadan saldırmaya başladıkları tarih olan 22 Nisan 1915’in başladığı gün olan 22 Nisan, Kara Şehitlerini Anma Günü olarak anılmaktadır.

Bunun haricinde yine Çanakkale cephesinde, denizdeki büyük mücadele tarihimiz olan 18 Mart da Şehitler Günü olarak anılıyor. Bu gün ayrıca Çanakkale Deniz Zaferini Anma Günü olarak da yâd ediliyor. Yine 19 Eylül de Gaziler Günü olarak zikrediliyor. 15-21 Mayıs arasındaki haftada da ‘Hava Şehitlerini Anma ve Havacılık Haftası’ şeklinde anma törenleri düzenleniyor.