2024 Yılı Dünya Zatürre Günü Ne Zaman? Hangi Gün?

Evrensel olarak 2009 yılından bu yana kutlanan Dünya Zatürre Günü, 12 Kasım olarak Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Çocuklarda Zatürre ile Mücadele Global Koalisyonu tarafından belirlenmiştir. Zatürre hastalığına dikkat çekmek, daha etkili şekilde müdahale edebilmek, hastalıktan korunmak, tedavi yöntemlerinden bahsetmek ve buna yönelik olarak farkındalığı artırmak gibi amaçlarla bu gün kutlanmaktadır.

Dünya Zatürre Günü Neden Önemlidir?

Zatürre diğer bir adıyla pnömoni, akciğerdeki iltihaplanmadır. Bakteri, virüs, mantar veya parazitlerin akciğerde sebep olabileceği bir tür enfeksiyondur. Zatürrenin gelişmesiyle akciğerlerde içi hava dolu olan kesecikler iltihaplı sıvılarla dolmaya başlar. İltihaplı hücrelerin artmasıyla ise oksijen alışverişi sekteye uğramaktadır. Bunun sonucunda solunum sıkıntısı yaşanmaktadır.

Altmış beş yaş ve üzerindeki bireyler, iki yaş ve altındaki çocuklar, başka hastalıklar sebebiyle bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullanan veya bağışıklığı zayıf kişiler, kronik akciğer hastalığı olanlar, kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği, şeker hastalığı olan kişiler daha riskli gruptadır.

Zatürre hastalığı hem Türkiye’ de hem de diğer birçok ülkede yaygın olarak görülmektedir. Dünya genelinde çocuk ölümlerinde en sık rastlanan hastalıktır. Türkiye’ de ise dört yaşına kadar çocuklarda en çok rastlanan ölüm sebeplerindendir. Zatürre hastalığına dünyada yoğunluk olarak Güney Asya ve Afrika’da rastlanmaktadır. Ciddi sonuçlar doğurabilecek riskli enfeksiyon hastalıklarından biri olması sebebiyle farkındalığın artması gerekmektedir. Bu amaçla düzenlenen Dünya Zatürre Günü önemli bir yere sahiptir.

Dünya Zatürre Günü’nde Nelere Dikkat Çekilir?

12 Kasım Dünya Zatürre Günü’nde zatürre hastalığından korunmak için etkili bir yöntem olan aşıya da dikkat çekilmektedir. Özellikle çocuk, yaşlı ve kronik hastalığı olan bireylerde düzenli şekilde aşılamanın yapılması önem taşımaktadır. Bunun yanında kişinin diğer hastalıklarının da kontrol altında tutulması, düzenli ve dengeli beslenmek, temizliğe dikkat etmek, sigara ve alkol gibi kötü alışkanlıklardan uzak durmak, ortamların sık havalandırmak ise diğer korunma yollarıdır.

Önleyici ve hastalık öncesi alınabilecek yöntemlerin yanında dikkat edilmesi gereken bazı hususlar da bulunmaktadır. Solunum sıkıntısı çeken hastalarda sıkça kullanılan oksijen cihazları bunlardan biridir. Yeterince iyi şekilde temizlenmemiş ve bakımı yapılmamış oksijen cihazları ciddi risk oluşturmaktadır. Bununla beraber iyi beslenmemek, başka hastalıkların da olması, çocuklarda ilk altı ayda anne sütüyle beslenmemesi, kalabalık ortamlarda hayatını geçirmek, sigara bulunan ortamlarda aktif veya pasif içici olmak gibi başka pek çok etkenden bahsedilebilir.

Yayılma yolları hakkında bilgilendirmeler yapılması da hastalık henüz oluşmadan alınabilecek önlemler arasındadır. Dünya Zatürre Günü’nde bu da dikkat çekilen noktalardan biridir. Buna vurgu yapmak adına zatürrenin bireylerden, kişinin kendi bünyesindeki mikropların akciğere gitmesiyle, temas yoluyla, bağışıklığın düştüğü zamanlarda bulaşabileceği belirtilmektedir.
Tanının erkenden koyulabilmesi adına belirtilerin kısa sürede fark edilmesi ve muayene olunması bu tip ciddi hastalıklarda sürecin seyrini değiştirmektedir.

Bu yüzden öksürük, yüksek ateş, üşümeden dolayı titreme, acı veren göğüs ağrıları, terleme, bitkinlik, iştahsızlık gibi birçok belirtisi hakkında bilgilendirmeler yapılmaktadır. Belirtileri fark eden bireylerin bu şüpheyle hastaneye gitmesi halinde ise genel muayene sonrasında akciğer grafilerine bakılmaktadır. Hastanın durumuna göre ekstra incelemeler de gerekebilir. Bunlar kan testi, tomografi, balgam testi gibi incelemelerdir.

Zatürre olunduğunda ise hastanın durumuna göre tedavi yöntemi de değişmektedir. Ancak genel olarak antibiyotik ve ağrı kesici kullanımı, bol sıvı ile beslenmek, dinlenmenin hastalara iyi geldiği belirtilmektedir. Birçok hastalıkta olduğu gibi bunda da erken tedavi olumlu sonuçlar vadetmektedir. Bunun tam aksi olması halinde ise hastaların yoğun bakımda yatışı gerekebilir. Solunum desteği bağlanabilir. Kişilerin belirtileri bilmesi ve sürecin sonrası hakkında bilgi sahibi olması ise tedirgin olmalarını engellemektedir. Bu da süreci olumlu etkileyen bir başka konudur.