2024 Yılı Dünya Nato Günü Ne Zaman? Hangi Gün?

NATO, Türkçe karşılığı Kuzey Atlantik Anlaşması Örgütü (KAAÖ) olan, dilimizde genellikle Kuzey Atlantik Paktı olarak da ifade edilen uluslararası bir kurumdur. İngilizce kısaltılışı NATO olan örgütün açılımı North Atlantic Treaty Organization şeklindedir.

2. Dünya Savaşı sonrasında dünyada meydana gelen çift kutuplaşmanın bir tarafını oluşturan başta Kuzey Amerika ve Avrupa’da bulunan ülkeler, NATO çatısı altında toplandı. Bu çift kutuplaşmanın NATO ayağının başını, savaştan dünyanın en büyük gücü olarak çıkan Amerika Birleşik Devletleri (ABD) oluşturuyor. Söz konusu çift kutupluluğun karşıt tarafını ise komünist blok olarak da adlandırılan ve başını Sovyetler Birliği’nin (SSCB) çektiği grup oluşturuyordu. Bu grup da, Kuzey Atlantik Paktı’nın karşısında Varşova Paktı’nı oluşturmuştur. Günümüzde bu pakt, SSCB ve komünist bloğunun dağılmasıyla lağvedilmiştir.

NATO Merkezi Nerede?

Kuzey Amerika ve Avrupa ülkelerince oluşturulan birliğin merkezi Avrupa kıtasında bulunuyor. Merkez, Belçika’nın başkenti de olan Brüksel’dedir. Brüksel, aynı zamanda Avrupa Birliği ve Avrupa’nın Başkenti unvanlarına da sahiptir.

NATO Ne Zaman kuruldu, NATO Günü Ne Zaman?

İkinci Dünya Savaşı, başta ABD olmak üzere SSCB’nin de galip çıktığı bir savaş oldu. Bu iki kuvvetin biri (ABD) liberal ekonomiyi savunurken diğeri (SSCB) içe kapanık komünizm ile yönetiliyordu. Her ikisi de kendine yakın ülkelerin adeta çevresinde toplandığı güçler olmuştu. ABD’nin başı çektiği taraf olan 12 ülke, 4 Nisan 1949’da NATO’yu kurdu. Daha önce Brüksel Antlaşması ile anlaşan Belçika-Hollanda-Lüksemburg (Benelux ülkeleri), Birleşik Krallık, Fransa’ya ek olarak ABD, İtalya, Danimarka, Norveç, Kanada, İzlanda ve Portekiz, NATO’nun ilk ülkeleri oldu. Bu 12 ülke Washington’da Kuzey Atlantik Antlaşması’nı imzalayarak NATO’yu kurdu. Türkiye de bu pakta 1952 senesinde katıldı. 12 devletin Washington’da imza attığı tarih olan 4 Nisan ise daha sonra Dünya NATO Günü olarak kutlanmaya başladı.

NATO Amacı Nedir?

Temel amacı, üye ülkelere yapılması olası saldırılarda topyekûn hareket ederek bu saldırıları savuşturma ve düşmana karşı birlik olmaktır. Her ülkenin NATO karargâhı olarak seçtiği bir kent vardır. Ülkemizin NATO karargâh merkezi de İzmir’dedir.

NATO’ya Hangi Ülkeler Üye?

İlk başta komünizme karşı oluşturulan NATO’ya, süreç içerisinde eski komünist bloğu ülkelerden de katılım oldu. Bu ülkeler: Macaristan, Polonya, Bulgaristan, Estonya, Letonya, Litvanya, Romanya, Slovakya, Slovenya, Arnavutluk, Hırvatistan, Karadağ, Kuzey Makedonya.
Paktın daha önce ki üyeleri ise şu şekilde: Kanada, Danimarka, Fransa, İzlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Portekiz, Birleşik Krallık, ABD, Yunanistan, Türkiye, Almanya, İspanya.

NATO Nasıl Çalışır?

NATO Konseyi, Sektreterya ve Askeri Komite olmak üzere üç önemli kuruluşu aracılığıyla faaliyetlerini sürdürür. NATO, Genel Sekreteri başkanlığında toplantı yapar ve askeri, stratejik, sosyal ya da ekonomik konular arasında görüşlerde bulunarak kararlar alır. NATO Konseyi de, teşkilata üye devletlerin Dış İşleri Bakanları veya bunların yerine vekâleten göndereceği temsilcilerden oluşur. Askeri Komite ise üye devletlerinin genelkurmay başkanlarınca oluşturulan bir oluşumdur. Konseyin altında yer alır.

Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler ve AGİT ise NATO'nun iş birliği yürüttüğü uluslararası kurum ve kuruluşlar arasında yer alıyor. Ülkeler arasında oy birliği şeklinde alınan kararların çıkması için şu anda üye olan 30 ülkenin de kabulü gerekiyor.

NATO’nun Avrupa Yüksek Komutanlığı, Atlantik Yüksek Komutanlığı, Manş Komitesi Komutanlığı ve Amerika, Kanada Bölgesi Komutanlığı olmak üzere dört büyük komutanlığı vardır. Bu komutanlıklar, coğrafi duruma göre belirlenmiştir.

NATO ortak tatbikatları kara ve denizde, belirlenen tarihlerde yapar. Bu şekilde yeni teçhizat ve savaş taktikleri denenmiş olur.