2024 Yılı Dünya KOAH Günü Ne Zaman? Hangi Gün?

Dünya Sağlık Örgütü’ nün de içinde bulunduğu Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığına Karşı Küresel Girişim Grubu tarafından Dünya KOAH Günü belirlenmiştir. Her yıl Kasım ayının üçüncü haftasındaki Çarşamba günü kutlanmaktadır.

Kronik solunum yolu hastalıkları hakkında bilgilenmek, toplumsal bilinci sağlamak, bunları dönüştürebilmek, risklerin farkında olmak, gelişen tedavi, yöntemler ve ilaçlardan haberdar etmek ve çözüm yollarını gösterebilmek, erken teşhisin önemini ifade etmek ve hava kirliliğinin etkilerinden bahsetmek gibi hedeflerle bu gün kutlanmaktadır.

Dünya KOAH Günü Neden Önemlidir?

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı yani KOAH, hava yollarında yerleşip ilerleyebilen bir hastalıktır. Hava yollarındaki duvarların formu değişmeye başlar, kalınlaşır. Bu kanallara balgamlar dolar. Bu şekilde ilerlemesi ile kişi nefes almakta güçlük çeker.

Genelde kırk yaş ve üzerinde türün ürünleri kullanan kişilerde risk artmaktadır. Günlük içilen sigara sayısı da riski değiştirmektedir. Erkeklerde daha yoğun olarak görüldüğüne rastlansa da kadınların da sigara içme oranlarının yükselmesi sebebiyle şu an yoğun olarak erkeklerde görüldüğü kanısı geçerliliğini yitirmiştir.

Dünya genelinde en çok rastlanan ölüm sebepleri arasında dördüncü sıradadır. Türkiye’ de ise üçüncü sıradadır. Kırk yaş üstündeki beş kişiden biri KOAH hastasıdır. Ancak asıl sorun kişilerin doktor kontrolünde olmamasıdır. On KOAH hastasından yalnızca biri hekime danışmaktadır. Türkiye’ deki toplam KOAH hasta sayısı 3-5 milyon iken tanı koyulmuş ve tedavi olan ise yalnızca 300-500 bin kişi olmuştur.

Dünya KOAH Günü, göz ardı edilen tüm bu noktalara dikkat çekerek insanların alışkanlıklarını, işlerini yeniden sorgulayarak sağlıkları üzerindeki etkileri fark etmelerini sağlamaktadır. Henüz geç olmadan atılabilecek adımlar, yeni ve sağlıklı yaşam tarzı ile dönüşebilecek süreçlerin farkına varmaya vesile olur.

Dünya KOAH Günü’nde Nelere Dikkat Çekilir?

Özellikle risk grubundaki kişilerin yılda bir kez test vererek düzenli şekilde kontrolden geçmeleri gerekmektedir. En büyük risk sigarayken kişi, pasif ya da aktif içici de olsa riskli gruba dahil olmaktadır. Dünya KOAH Günü’nde de risk gruplarının sıkça belirtilmesi ve belirtilerin farkında olunmasını sağlanır. Ancak bu riskleri ortadan kaldırmak, maruz kalmaya engel olmak daha kalıcı bir çözüm olacaktır.

Tütün ürünlerinin yanında bazı zararlı gaz ve kimyasallar da tehlikelidir. Kimi mesleklerde iş gereği maruz kalınan ortamlar da sağlıkları için uygun değildir. Maden, metal işçiliği, çimento işçiliği, odun imalatı gibi sektörlerde çalışanların ortamları bu yüzden daha risklidir. Biyoyakıtlar, zararlı toz ve gazlar hastalığa davetiye çıkaran sebeplerdir.

KOAH, erken dönemde hastalık ilerlemeden belirtilerle fark edilerek önüne geçilebilecek bir hastalık değildir ne yazık ki. Akciğerde kalıcı hasar oluşunca birtakım belirtiler göstermektedir. Bu aşamadan sonra da kişinin hayatındaki değişimler yaratmaması halinde süreç kötüleşerek ilerlemeye devam eder. Belirtileri fark edip kişinin alışkanlıklarında değişiklikler yaratması tedavilerle de desteklenirse olumlu yönde etki edebilir.

Belirgin semptomlar arasında öksürük, balgam, özellikle hareket esnasında nefes darlığı, hırıltı, göğüs sıkışması gibi şikayetler mevcuttur. Belirtilerin fark edilmesi ile tanı sürecinde kişiler; akciğer röntgeni, kan sayımı, solunum testi ve tomografi gibi pek çok testten geçirilebilir. Solunum testi, en önemli tetkiklerden biridir. Şüphelerin kesinleşmesinde önemli bulgular sunar. Bu testte solunum hacmi ve solunum hızı tespit edilir. Benzer diğer hastalıklardan ayrıştırılıp kesin tanı koyulmasında bu yüzden önemlidir.

KOAH tedavisinde ilaçlar önem taşımaktadır. Bununla beraber hareket etmek, grip ve zatürre aşılarının yapılması, yeterli beslenme gibi faktörler iyileşme sürecine olumlu yönde etki edecektir. Hastalığı ciddi boyutlara ulaşan hastalarda ise solunum cihazları ile yardımcı olunur. Dünya KOAH Günü’ nde doğru bilgilerin yayılması ve davranış değişikliği motivasyonu oluşturmak bile büyük etki edecek adımlardandır.