2024 Yılı 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı Ne Zaman? Hangi Gün?

Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Milli Mücadele döneminde açılış günü olan 23 Nisan 1920’nin yıl dönümlerinde kutlanan bir bayramımızdır. Mustafa Kemal Atatürk, ulusumuzun yeniden dirilişinin başlangıç günü olan bu günü çocuklara armağan etti. Bu günün yıl dönümlerinde başta okullar olmak üzere birçok kuruluş, eğlence ve görsel ziyafetlerle çocuklarımıza bayram etkinlikleri düzenlemektedir. Bu bayram, sadece yurdumuzdaki çocuklar açısından değil, tüm dünyadaki çocuklar açısından da bir bayram olarak idrak ediliyor. 23 Nisan kutlamaları çerçevesinde bu özel gün için, dünyanın birçok ülkesinden gelen çocuklar, ülkemizde ağırlanıyor.

Okullarda 23 Nisan törenlerinde hem çocuklar hem bu bayramı armağan eden Mustafa Kemal Atatürk hem de ulusal egemenlik ile ilgili konuşmalar yapılır, şiirler okunur ve birçok görsel gösterilerle de etkinliklere ayrı bir heyecan katılır. Bu bayram, resmi anlamda sadece ülkemizde değil, yavru vatanımız Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde de (KKTC) çocuk bayramı olarak kabul ediliyor.

23 Nisan Ne Zamandan Beri Kutlanıyor?

İlk defa 1921’de, yani Meclisimizin açılışının birinci yılında, 23 Nisan Milli Bayramı olarak kutlandı. 1 Kasım 1922’de saltanatın kaldırılması ile 1 Kasım da Hâkimiyet-i Milliye Bayramı oldu. 23 Nisan 1935’te ise Mustafa Kemal Atatürk’ün emriyle çocuklara armağan edilen bir güne dönüştü. 1927’de Himaye-i Etfal Cemiyeti’nin (Çocuk Esirgeme Kurumu) tertip ettiği çocuk günü de 23 Nisan 1935’teki bayramın kapsamına dâhil edilmiştir. Böylece 23 Nisan, bu tarihten itibaren hem ulusal egemenliğimizin hem de çocuk bayramımızın sembol günü olmuştur.

12 Eylül 1980 darbesinden sonra Milli Güvenlik Konseyi, bayramın adını ’23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’ olarak düzenlemiştir.

Makam Devretme Geleneği ve Prosedür

Geçmişte bu bayramda kentlerin statlarında tüm okulların bayrak töreni geçişleri olurdu. Ayrıca birçok okul, koreografi sanatıyla görsel gösteriler hazırlardı. Ancak hem hazırlık döneminde çocukların derslerinin aksaması hem de bu süreçte dışarıda çalışmak zorunda kalan çocukları soğuk havaların etkilemesi, bu uygulamanın kaldırılmasına neden oldu.

Yine bu törenlerde başta Cumhurbaşkanlığı, TBMM Başkanlığı, Bakanlıklar olmak üzere birçok kurumda makam sahipleri, sembolik olarak makamlarını kısa süreliğine, belirledikleri bir çocuğa bırakıyorlardı. Böylelikle hem çocuk gözüyle devletin nasıl görüldüğüne şahit olunuyor hem de çocuklara bir özgüven kazandırılıyordu. Ancak son dönemlerde bu prosedür de fazla uygulanmıyor.

Bu günde, devletin üst düzey erkânı ve parti temsilcileri, Anıtkabir’i ziyaret ederek deftere görüşlerini yazıyorlar. İllerde ise törenler, valiliklerin belirlediği yerlerde gerçekleştiriliyor.

Uluslararası Katılımlar

23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, TRT’nin uygulamaya başladığı ‘TRT Uluslararası 23 Nisan Çocuk Şenliği’ ile dünyada daha geniş kitlelerce duyulmaya başlandı. 1979’daki bu etkinlikle başka ülkelerden çocukların katıldığı güzel yapımlar ekranlarda yayımlandı. İlk sene kutlamasına İtalya, Romanya, Bulgaristan, Irak ve Sovyetler Birliği katılım sağlamıştı. Bu program, daha sonra yaklaşık 50 ülkenin katılımcı gönderdiği geniş bir şölene dönüştü.

Dünyada Kutlanan Çocuk Günleri

Ülkemizde çocuk günü, 23 Nisan’da kutlanmakla birlikte dünyada birçok ülkede farklı tarihler, çocuk günü olarak idrak edilmektedir. İlk defa ‘Uluslararası Çocuk Günü’ düşüncesi, İsviçre’nin Cenevre kentinde 1925 yılındaki ‘Çocukların Refahı için Dünya Konferansı' ile ortaya çıktı. 54 ülke, Çocukların Korunmasına Dair Cenevre Bildirgesi’ne imza attı. 1 Haziran, 21 ülkede Çocuk Günü adıyla kutlanırken, 20 Kasım da Çocuk Hakları Günü şeklinde kabul ediliyor.

Mustafa Kemal Atatürk’ün Çocuk Haftası Sözü

1901 yılında doğup 1983’te vefat eden Fransız siyasetçi ve yazar Jacques Benoist-Méchin, “Kurt ve Pars” adlı kitabında Atatürk’ün, “Ben çocuk haftasını, çocuklara hürmet edilmesini temin ve onların zaafından yararlanarak çok defa yapıldığı gibi onlara eziyet ve hayvan gibi muamele edilmesini önlemek için meydana getirdim. Bu tedbirim, milletin geleceğine karşı gösterilen bir saygı olarak görülmelidir.” dediğini ifade eder.