Türkiye ekonomi modeli yeni adımlar ve enflasyon tedbirleri tanıtım toplantısındayız. Geçtiğimiz sene Aralık ayında yaşama geçirdiğimiz ekonomi politikalarını bir bir işliyoruz. Bugün 20 Aralık’tan sonra mühim bir eşiği geçeceğiz. 4 saç ayağı üstüne inşa ettiğimiz ekonomi modelimizin enstrümanlarının detaylarını sizlerle paylaşacağım.
Öncelikle biliyorsunuz geride bıraktığımız 20 Aralık’tan itibaren sayın Cumhurbaşkanımız süratli bir şekilde saat 19.00 itibarıyla tedbirler paketini sunmuştu. İlk maddemiz koruma mevduatı ile ilgiliydi. O günden bu güne en mühim ayaklarından birisi tam işleyiş durumunda ve her geride bıraktığımız gün ivmesini de artırarak belli bir noktaya geldi. Bu Türk lirasına olan güvenin ve sayın Cumhurbaşkanımızın önderliğinde meydana koymuş bulunduğu performansın tescil edilmesiydi.ALTININI DARPHANEYE GETİRENE SERTİFİKA NASIL VERİLECEK?
Döviz bozdurum seviyesi yüzde 49’u yani 10 milyar doları geçti. Şimdi ismim ismim tedbirlerimizden bir ikincisinde yani altın ile alakalı tasarruf önlemimiz nedir. Onlarla alakalı birkaç şey söyleyeyim. Büyümenin finansmanında vatan içi tasarrufların geliştirilmesini vatan içi tasarruflarının etkin ve verimli alanlara yönelinmesini hedefleyen bir tasarruf sistemi modeli. Bu model yastıkaltı birikimlerini finansal sisteme kazandıracak. Yurt amacıyla tasarrufların etkin ortamlara yönlendirilmesini geliştirecek ve TL tasarruflarının cazibesini artıracaktır.
Yastık altının ekonomiye kazandırılması paydaşlar aracılığı ile yürüyordu. Yastık altında bulundurulan tasarruflar ülkemizin gerçeği olmasına karşın ekonomiye kazandırılmasında yeteri kadar yol alınamadı.
Bugüne kadar çabaları toplulaştıracak 2022 1 Mart’tan 81 ilde olmak üzere 1.500’ün üzerindeki kuyumcularda olan çalışmaları başlatıyoruz. Ahmet amca, Ahmet dayı şunlar çocuklarının geleceğinde kendi tasarruflarını sağlayacak adımlar atacak. Fiziksel olarak biriktirdikleri altın tasarruflarını basit ve güvenilir bir şekilde kuyumcular ve bankalar vasıtasıyla finansal sisteme dahil edecekler.
ALTININIZI ANINA GERİ ALABİLİRSİNİZ
Talep etmeleri dahilinde fiziki olarak geri alabilecektir. Altın ve depo hesaplarına yatırabilecekleri gibi altın karşılıklarını TL’de tutarak altın dönüşümlü mevduat hesabı açarak aynı vakitte risksiz bir kazanç sağlayacaklardır. Fiziki altın teslim noktaları bankalar ve kuyumcular olacak. Kuyumcuların adedi mart ayından itibaren 1500’ün üstünde olacak ve sene sonuna en az 10 bin kuyumcunun devreye alındığı bir sistemi paydaşlarımızla yerine getireceğiz.
Paydaşlarımız altın rafineleri ve deneyimli olan sektör liderleri olacak. Takasbank, Borsa İstanbul ve Darphane. Bunlar bankalarla iş birliğini geliştirecek. Teyzelerimizin altınlarını finansal olarak kullanılması tarafında bizleri motive edeceklerdir. Altın depo hesapları, çeyrek hesap, Altın dönüşümlü TL mevduat hesapları Takasbank ile yürümüş olacak. Altın bizim gerçekliğimiz evimizin bir köşesinde mutlak surette bu toprakların vazgeçemediği bir madendir.
Finansal sistemi rahatlatacak bir vasıta durumuna dönüştürülmesinin tam zamanıdır. Şimdi yalnızca paydaşlarımızın değil bütün yurtdaşlarımızın lüzumlu ismimları atmasını bekliyoruz. Bankalarda an itibarıyla Emlak Katılım, Vakıf Katılım, Ziraat Katılım, Kuveyt Türk ve Albaraka bu işin önde gidenleri olacaktır. Katılım bankaları ve kamu mevduat bankaları bu işleyişte en mühim vasıtalar olacaktır. Alım satım, çeyrek hesap 1 Mart 2022’den itibaren çeyrek katılım hesapları 15 Mart 2022’den itibaren altın hesabı işlemleri fonksiyonel duruma gelecek.
Kamu bankalarımız Halkbank, Ziraat Bankası ve Vakıfbank bu işin öncülüğünü yapacaklar. Altın toplama günü her gün işleyecek bir tasarruf tekniği durumuna gelecektir. Vatandaşlarımızın altınlarını sisteme koyabilmesi amacıyla başta sisteme dahil olacak kuyumcu sasenearının artırılması üstüne kapsamlı çalışmaları vakit kaybetmeden yaşama geçiriyoruz. Altın toplama vakitcinde bugüne kadar yapılandan değişik olarak bankaların birtakım şubeleri sıksık aracılık edecek.
Takasbank doğrultusundan yapılan altın aktarma düzeneğinin yaygınlaştırılması, altının dijitalize edilmesi ve değişik platformların uygulamaya koyulması yer alıyor. Vatandaşlarımızın hemen haberdar olabilmesi amacıyla kamu spotları devam edecektir.
Biz tasarruflarımızı artırırken Türkiye ekonomi modelinin lüzumluliklerini yerine getirecek dağıtım sistemlerini kurmamız lazımdır. Bunlardan bir adetsi bütün iş dünyamızın bildiği ve bugüne kadar hep faydalandığı en mühim ayaklarından bir adetsi Hazine destekli kefalet sistemidir. Yani KGF’dir. Bununla da biz imalatçılarımızın ve alakalı bütün kesimlerin faydalanabileceği ilk paketimiz.
Dengeli ve sürdürülebilir bir büyümeye katkı sağlanması yüksek katma kıymetli yatırımların gerçekleştirilmesi ve cari dengeyi sağlaması, kalkınma sistemli sektörlerin finansmana erişiminin kolaylaştırılması bununla sağlanacak. Dengeli ve sürdürülebilir bir büyüme. Geçen sene dengeli büyümenin en mühim senesini yaşadık. Türkiye son senesinin aksine büyürken cari açık azaldı.
Bundan sonra Türkiye büyüyecek cari açık yerine gelecek. Bundan sonra Türkiye’nin büyümesinin konuşulduğu bir devreye girdik. Bunun sağlarken Hazine ve Maliye Bakanlığımızın işletmelerin krediye erişimi teminat hedefiyle paketimiz bir evvelki paketlerde bulunduğu gibi ciddi bir katkı sağladı bugüne kadar.
Sıkıntılı devrede 2 sene evvelki başlayan salgın devreinde KGF elimiz ayağımız oldu. İş dünyamız azami şekilde faydalandı. İş dünyası lüzumsuz greksinimlerini bile buradan giderdi. Şimdi tüketime değil üretime yönelik Türkiye’nin paketini açıklıyorum. 60 milyar liralık kefaret hacmi oluşturuyoruz. Bu tamamlanınca başlayacak paketlerin ilk ismimıdır. Yeter ki üretin, yatırım yapın, bu ülkeye katma değer sağlayacak ismimlar atın.
Biz bütün sektörlerin önünde yol açıcı olacağız. Takip eden değil, proaktif olan, tüketime değil üretime merkezli, yüksek teknoloji merkezli, dışalım merkezli her türlü anlamda bir anlayışla bu anlayışın getirdiği yol açma prensibi ile yolumuza çıktık.
ÜÇ PAKET DEVREDE
Yatırım destek paketi, dışalım destek paketi, dışalım destek paketi olmak üzere 3 paketi devreye alıyoruz. İhracatın artırılması yatırım ve üretimin geliştirilmesi ve finansmana erişimin artırılması 20 Aralık’ta ifade ettiğimiz en mühim cümlenin özetidir.
Hedef sektörlerimizi belirledik. Ülkemizde teknolojinin gelişimine ehemmiyet veriyoruz. Türkiye’deki genç nüfus aşağı yukarı 13 milyon. Yani 20 OECD yurtının genç nüfusu kadar bir genç nüfusa sahibiz. Genç nüfus bilişime ve teknolojiye ehemmiyet veriyor. 1 milyon yazılımcı projemizi meydana koymuştuk. Projeye 800 bin birey kaydolmuş 790 bin birey aktif eğimi alıyor olmaktadır. Bankacılık, finans ve teknoloji şirketleri işveren portalımıza kaydolmuştur.
Şimdi KGF kanalıyla ileri teknoloji merkezli girişim sermayesi ekosistemine ismim atmış olacağız. Yatırım destek paketimiz 25 milyar liralık bir destektir. Yatırım kredileri amacıyla azami 24 ay ödeme azami 96 ay vade. KOBİ ve KOBİ dışına dağıtıyoruz. 1.25 kat kefaret limiti. Azami 6 ay ödemesiz devre azami 30 ay vade ve kar payı seviyesi da 0.24 sabit TL referans amacıyla + yüzde 1 24 ay sabit referans yüzde 2’dir. Bankalar amacıyla faiz seviyesi 0-24 seviyesi içi TL referans seviyesi yüzde 1, 24 ay üzeri amacıyla TL referans + yüzde 2’dir. İşletme kredileri azami 6 ay olmak üzere 24 aya kadar olacaktır ve her bir KOBİ İçin maksimum kredi limiti 25 milyon lira büyük firmalar amacıyla 100 milyon lira olacaktır. Türk finansal sistemine kamu ve özel bankaları bizimle iş birliği yapan özel bankalarımız süratli bir şekilde bu işin kolaylaştırıcı olarak ismimlarını atın.
20 Aralık’tan sonra güzel işler yaptık. Kamu ve özel bankalarımız her alanda iş birliğini meydana koydular. Şimdi yatırım zamanıdır. Şimdi üretim zamanıdır. Şimdi istihdam zamanıdır. Biz bir şeyi başardık. Salgın devreinde 2020 senesinde dünya küçülürken bu ülkeyi büyüttük. Geçen sene dünya tek haneli büyümelerle övünürken biz çift haneli olarak büyüdük. Bu ülkenin iş dünyası girişimcisi öylesine azimli. Türkiye toprakları o kadar iştahlı ve bereketli ki yakın etrafımızdaki bütün coğrafyaların üretim merkezi olduk.
Bu başarımızı sıksık duruma getirmemiz lazım. Bu başarımızı istikrarlı bir büyüme, kuvvetli bir Türkiye sloganıyla bereketlendirmemiz lazım. Bereket bizim gayemizle, gayretimizle, alın terimizle hep eş güdümlü olur. İhracat destek paketimiz azami 6 ay azami 18 vade KOBİ’lerle mevcutta dışalımçı olmayan ama dışalım potansiyeli olan bütün KOBİ’ler bu imkandan faydalanacaklar. Kar payında sabit TL referans payı yüzde 1 faiz orhemen parametre TL referans olarak yüzde 1 uygulanacaktır. İşletme harcamaları destek paketimiz 6 ay ödemesiz azami 24 ay vade 12 ay kullandırım zamanı KOBİ ve KOBİ dışı nakit kullandırım. Kar payı TL referans yüzde 1 TL referans + yüzde 1 olarak uygulanacak. Bankalarımız ve katılım bankalarımız burada ortaktır.
Üreticinin imalatçının dışalımçının genç girişimcinin hakkını başkalarına kullandırtmayacağız. Sıkı takipçi olacağız. Bunun amacıyla faturaların sözleşme ile belgelendirilmesi zorunluluğu getirilmiştir. Parayı ver sen karışma krediyi kullandır sen işine bakma yok. İşletme sermaye gereksinimleri amacıyla yalnızca kartlı kullanma koşulu bulunmaktadır. Nakit tüketimi yüzde 10 ile sınırlıdır. Refinansman vasıtasıyla tüketimi mutlaka yasaklanmıştır. Amaç dışı kullanım gerçek dışı beyanlar amacıyla özel yaptırım hükümlerimiz de uygulanacaktır.
Tedbirler kredinin kullandırılmasında zorlukları çıkarmak demek değildir. Bankacılarımıza ve KGF Genel Müdürü ve yönetimine söylüyorum. Kredi tüketimi gereksinimi olanların süratli bir şekilde karşılandığı, bankacılık sektörünün keyfine bağlı olmayan bir yöntemle gerçekleştirilecektir. Bu önlemler hatalı yapanların hatalıını engellemeye yönelik bir önlemler setidir. Girişimcinin önünü kapayan gereksinimi olanın yolunu zorlaştıran bizden değildir. Açık ve net söylüyorum. Piyasanın bir adamı olarak söylüyorum. Önümüze engel teşkil eden bizimle yol yürüyemez.
Biz iş dünyasının görkemli görüntüsü ile bu ülkeyi siyasal iktidar olarak taşıyoruz. Bu yurt bu milletin emekleri ile büyüyor. Türkiye’deki 85 milyona yakın insanın yardımıyla Londra’da kuvvetli olarak kendimizi ifade edecek kapasiteyi kullanıyoruz.
Biz 1 ve birlikte hareket ettikçe önümüzdeki engelleri aşar geçeriz. Tasarruf ettik, dağıttık, dağıtmaya da devam edeceğiz. Tedbirler paketinden evvel ifade ettiğim dağıtım paketleri 1 adet değildir. Peşi sıra gelecektir. Kalkınma bankamız, Eximbank imkanlarını seferber edecek. Merkez Banka’mızın her türlü olanağı iş görenin önünde olacak.
Bunları yapar iken enflasyonu tetikleyecek ismimlara göğüs gereceğiz. Enflasyonla alakalı önlemleri de hep birlikte alacağız. Türkiye ekonomi modeli işlemiş ekonomi politikalarının kapsamlı bir değerlendirilmesi ile oluşturulmuş ekonomi politikası olmakla birlikte risklerin bertaraf edilmesini hedefleyen bir modeldir.
Kısa vakitli sermaye hareketlerinin negatif tesirlerini zayıflatarak döviz kurunun enflasyon üstündeki tesirlerini azaltmayı amaçlıyoruz.
Enflasyon Türkiye’de ve dünyada daha uzun vakit konuşacağımız mühim bir problemdir. Dünyada enflasyon en ilerlemiş ülkelerden gelişmemiş ülkelere ortak bir belasıdır. Çok sert önlem alamıyor Batı. Tek başına alınan maddi önlemlerin enflasyonu önleyici özelliğinden ziyade finansal krize yol açabileceğini de meydana koydular. Yöntem ve yol bir adet değildir. Bu yol ve yöntemleri bilmemiz lazımdır. Enflasyon talep yönlü artıyor. Arz yönlü artıyor ve beklenti tekniğiyle bizi zorluyor. Talep enflasyonunu etkileyebilecek tüketici kredilerinin süratle yükselmesine karşı önlemleri el alıyoruz. Selektif kredi politikalarıyla talep enflasyonunu oluşturmayacak kredi büyümesini sağlamaya devam edeceğiz. Yurt dışında gördüğünüz üzere maliyetler, emtia endeksi hala yükselmeye devam ediyor. Petrol 94 dolar seviyesina geldi.
Türkiye ne yaptı? Kim ne söylerse söylesin. Reel elektrik fiyatlarının değişimi reel olarak elektrik fiyatları duruman negatif olarak seyrediyor. Bu ne demektir natural gaz fiyatlarınla aynı şekilde reel olarak Türkiye’de duruman negatiftir. Bu ne demektir. Biz Türkiye olarak kamu maliyesi olarak gerçekten hala sübvansiyonlara ciddi bir şekilde devam ediyoruz demektir. Türkiye’de elektrik fiyatları natural gaz fiyatları reel fiyatların da altındadır. Şu anda satın aldığımız natural gazın 5’te 4’ünü hükümet yüklenmiş durumdadır. Elektrik fiyatları yine aynı şekilde bütün dünya elektrik ve natural gaz ile ve başka emtia fiyatlarındaki yükselişle uğraşırken, bunun üstüne kurulu muhalif söylemlerin daha adil bir şekilde dönüştürülmesi konusu ile alakalı çağrımız var.
Kur ve TÜFE senelik değişime baktığımızda da sepet kur ile çekirdek enflasyonun ne kadar birbiri ile tetikleyici bulunduğunu görüyoruz. Türkiye’de kur fiyatlarındaki artıştan ötürü iç talepteki artışla birleşince enflasyon belli bir noktaya geldi. Sahte belgelerle söylendiği gibi doların 22 liraya gittiği ortamda değiliz. İstikrarlı bir şekilde çok düşük oynaklıklarla yoluna devam eden, beklentilere makul ve rekabet edilebilir bir kur civarında giderken hala zihinlerimiz 2020 Aralık ayına kalırsa kendimize de ülkemize de yazık ederiz.
